ضرورت بازنگری نظام بیمه در عصر فناوری نوین
ورود خودروهای خودران و برقی به بازار ایران تحولی بزرگ در صنعت حمل‌ونقل است؛ اما این پیشرفت فناوری، سوالات پیچیده‌ای درباره مسئولیت و پوشش‌های بیمه‌ای ایجاد کرده است.
با گسترش روزافزون فناوری‌های نوین در صنعت‌خودرو، سیستم‌های هوشمند و خودران که به‌کمک حسگرهای پیشرفته، الگوریتم‌های هوش مصنوعی و سامانه‌های پیچیده هدایت، جای خودروهای سنتی را می‌گیرند، سطح جدیدی از ایمنی و کارایی وعده داده می‌شود. این تحولات، علاوه‌بر کاهش تصادفات ناشی از خطای انسانی، می‌توانند به‌کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی و بهبود کارکرد حمل‌ونقل شهری منجر شوند.
ناصر فیض‌الهی، کارشناس بیمه خودرو در گفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» با بررسی دقیق ابعاد فنی، حقوقی و اقتصادی بر نیاز فوری به‌اصلاح و به‌روزرسانی چارچوب‌های بیمه مسئولیت مدنی تاکید می‌کند تا هم امنیت جاده‌ای حفظ شود و هم بازار خودروهای هوشمند رونق یابد.
فیض‌الهی با اشاره به این‌که در خودروهای خودران، تعیین مسئولیت در حوادث رانندگی به‌طور قابل توجهی دشوارتر شده است، می‌گوید: «در شرایطی که تصمیمات به‌جای انسان، توسط نرم‌افزارهای هوشمند اتخاذ می‌شود، چگونه می‌توان مسئولیت خسارت یا صدمات را به‌درستی شناسایی و تقسیم کرد؟ این سوال، چالشی بنیادین برای صنعت بیمه است که نیازمند تعریف دقیق قوانین و چارچوب‌های حقوقی جدید است.»
وی گفت: «نظام بیمه فعلی، بر اساس فرضیات خودروهای معمولی طراحی شده و بیشتر به‌خطای انسانی توجه دارد، اما در خودروهای هوشمند، مواردی چون نقص نرم‌افزاری، خرابی حسگرها، حملات سایبری یا خطاهای سیستمی می‌تواند علت حادثه باشد. بنابراین، مدل‌های بیمه‌ای باید بازتعریف شوند و بندهای اختصاصی در بیمه‌نامه‌ها گنجانده شود که شامل این ریسک‌های فنی و فناوری باشد.»
این کارشناس حوزه بیمه افزود: «از نظر اقتصادی نیز این موضوع تاثیر عمیقی دارد. هزینه‌های بیمه‌ای خودروهای هوشمند به‌دلیل پیچیدگی ریسک‌ها و نیاز به پوشش‌های گسترده‌تر افزایش خواهد یافت. این افزایش هزینه به‌صورت مستقیم بر قیمت نهایی خودرو منتقل شده و قدرت خرید مصرف‌کنندگان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.»
وی در ادامه به‌لزوم همکاری میان نهادهای فنی، حقوقی و بیمه‌ای اشاره کرد و ادامه داد: «برای آن‌که بتوانیم یک بوم مشترک برای تدوین قوانین و استانداردهای منطبق با فناوری روز ایجاد کنیم، باید از سازمان استاندارد، وزارت صمت تا شرکت‌های بیمه دست به‌دست هم دهند تا فرآیندهای ارزیابی ریسک و پوشش‌های بیمه‌ای به‌روز و جامع طراحی شود.»
او در پایان تاکید می‌کند: «نظام بیمه باید به‌سرعت با فناوری‌های نوین همگام شود و چارچوبی جامع و عادلانه تدوین کند که هم امنیت جاده‌ای را تضمین کند، هم از نظر مالی به بیمه‌گذاران و شرکت‌ها فشار غیرمعقول وارد نکند. تنها با اصلاحات اساسی و به‌روزرسانی ساختار بیمه‌ای می‌توان از پایداری اقتصادی صنعت‌خودرو و ارتقای رضایت عمومی در بازار خودروهای هوشمند اطمینان حاصل کرد. فقدان چارچوب‌های بیمه‌ای مناسب، نه تنها ریسک‌های مالی و حقوقی را افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند مانعی برای توسعه فناوری‌های پیشرفته در کشور باشد. بنابراین، ایجاد یک نظام بیمه‌ای متناسب با فناوری‌های نوین، کلید موفقیت آینده حمل‌ونقل هوشمند در ایران خواهد بود.»
