صنعت بیمه خودرو در پیچ و خم اصلاحات؛ ضرورت عبور از مُسکن‌های موقتی
صنعت بیمه خودرو ایران این روزها در آستانه تغییراتی مهم قرار دارد؛ اما مسیر اصلاح با موانعی ساختاری و سیاست‌های مقطعی روبه‌رو است.
ایزد حجارزاده، کارشناس بیمه خودرو در گفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» با تشریح ابعاد مختلف این وضعیت، نسبت به‌استمرار نگاه کوتاه‌مدت در سیاست‌گزاری بیمه‌ای هشدار داد و گفت: «بخشودگی جرائم بیمه‌ای گرچه اقدامی مثبت در کوتاه‌مدت است، اما نمی‌تواند جایگزین سیاست‌های پایدار و ساختاری شود.»
وی در تحلیل این طرح که در اردیبهشت ۱۴۰۴ به اجرا درآمده، تاکید کرد اگرچه مشوق‌هایی از این دست می‌توانند نرخ بیمه‌گذاری را موقتا افزایش دهند، اما در بلندمدت ممکن است به‌ایجاد عادت تاخیر در تمدید بیمه‌نامه منجر شوند.
حجارزاده بر لزوم طراحی مکانیزم‌های انگیزشی بلندمدت تاکید کرد که رفتار بیمه‌ای مالکان را اصلاح کند، نه این‌که تنها مسکن موقتی برای آمارهای رسمی باشد.
او در ادامه به موانع ساختاری صنعت بیمه اشاره کرد و سهم بالای مالیات‌ها از حق بیمه شخص ثالث را از مهم‌ترین دلایل کاهش استقبال بیمه‌ای در میان اقشار کم‌درآمد دانست.
به‌گفته حجارزاده، در حال حاضر حدود ۳۰ درصد از حق بیمه صرف عوارض و مالیات می‌شود که شامل ۱۰ درصد برای خدمات درمانی، ۸ درصد برای صندوق خسارت‌های بدنی و ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده است. وی این وضعیت را به‌ویژه برای دارندگان موتورسیکلت‌ها ناعادلانه توصیف کرد.
در کنار چالش‌های مالیاتی، تحول دیجیتال نیز به‌عنوان یک نقطه امید در صنعت بیمه معرفی شد. حجارزاده با اشاره به‌سامانه «سنهاب» گفت: «امروز مالکان خودرو می‌توانند تنها با وارد کردن شماره پلاک یا کد VIN، سوابق بیمه‌ای خود را با شفافیت بالا مشاهده کنند.»
او اضافه کرد که این شفافیت توانسته از میزان کلاهبرداری با بیمه‌نامه‌های جعلی بکاهد و اعتماد عمومی را افزایش دهد.
همچنین به‌گفته وی، صنعت بیمه در آستانه بهره‌برداری گسترده از فناوری‌های هوش مصنوعی در ارزیابی خسارت‌ها قرار دارد.
او از آزمایش الگوریتم‌هایی برای تحلیل تصاویر تصادف و تسریع در روند پرداخت خسارت‌ها خبر داد که می‌تواند زمان فرآیند را از چند روز به چند ساعت کاهش دهد.
از سوی دیگر، پوشش افت قیمت خودرو که از دی‌ماه ۱۴۰۳ به بیمه‌نامه‌های شخص‌ثالث اضافه شده، اگرچه گامی رو به‌جلو برای حمایت از مالکان است، اما به‌گفته حجارزاده بار مالی مضاعفی برای شرکت‌های بیمه به‌همراه دارد.
وی نسبت به پیامدهای احتمالی آن مانند افزایش حق بیمه یا محدودیت در ارائه پوشش‌ها در آینده هشدار داد.
با ورود خودروهای وارداتی پیشرفته به‌کشور، بیمه‌گران با چالش‌های جدیدی مواجه هستند.
حجارزاده بر ضرورت بازنگری در مدل‌های ریسک‌پذیری شرکت‌های بیمه تاکید کرد و گفت: «هزینه بالای تعمیر قطعات خودروهای مجهز به‌سنسورهای پیشرفته یا سیستم‌های هیبرید، محاسبات سنتی ریسک را بی‌اعتبار کرده است.»
در پایان، او راهکار نهایی را در هم‌افزایی بین فناوری‌های نوین، سیاست‌گزاری شفاف و ارتقای سواد عمومی در حوزه بیمه دانست و تصریح کرد: «صنعت بیمه، برای عبور از بحران نیاز به ائتلافی پایدار میان دولت، شرکت‌های بیمه‌گر و خود مردم دارد.»
